Toasty gruzińskie

Wino to światło słońca uwięzione w wodzie.
– Galileusz

Kultura biesiadowania w Gruzji jest niepowtarzalna. Odcisnęło na niej piętno 8 tysięcy lat tradycji winiarskiej i na poły sakralne podejście do wspólnych spotkań przy stole. Jest zwyczajem, że jeśli przy stole zasiądzie więcej niż trzy osoby, to wybiera się jedną, która będzie spełniała funkcję prowadzącego, czyli Tamady. Jego zadaniem, oprócz udzielania głosu i pilnowania porządku biesiadowania, jest przede wszystkim wznoszenie toastów.

A gruziński toast jest sztuką i to sztuką, w pełni tego słowa znaczeniu. Może być przypowieścią, opowieścią, bajką, wspomnieniem, poezją, anegdotą, najczęściej z morałem – od pomysłowości i fantazji mówiącego zależy czy toast porwie za serce, rozbawi, skłoni do refleksji. W tradycji gruzińskiej supry jest pewien kanon poruszanych tematów (za Boga, za pokój, za ojczyznę, za Nas, za miłość i za przyjaźń, za rodziców i rodzinę, za tych co umarli i za przodków, za życie, za dzieci i za kobiety) jednakże w jego obrębie jest wiele przestrzeni na własną interpretację i twórczą kreację.

W tym rozdziale będziemy sukcesywnie prezentować te gruzińskie toasty, które uznamy za najciekawsze i najbardziej wartościowe a biorąc pod uwagę ich mnogość i różnorodność jest z czego wybierać. Z uwagi na nasze zainteresowania psychologiczne oraz przyjętą formułę Archeologii duszy toasty są dobierane z klucza – oprócz wywołania uśmiechu mają też skłaniać czytającego do refleksji. Wiele z nich można wręcz opatrzyć określeniem “toast coachingowy”. Do części toastów dodaliśmy własne puenty bardziej pasujące do naszego postrzegania świata. Mamy nadzieję, że okażą się one pomocne w uzyskaniu wglądu w siebie bądź zrozumienia, a być może także wewnętrznej przemiany.

Spulchnię ziemię na zboczu i pestkę winogron w niej złożę
A gdy winnym owocem gronowa obrodzi mi wić
Zwołam wiernych przyjaciół
I serce przed nimi otworzę...
Bo doprawdy – czyż warto inaczej na ziemi tej żyć?

– Bułat Okudżawa, Pieśń Gruzińska1

• 1. Fragment “Pieśni Gruzińskiej” w tłumaczeniu Andrzeja Mandaliana - poety i tłumacza literatury rosyjskiej