Indeks kulinarny: sól swańska

Kulinarne

Swańska sól zyskała popularność nie tylko w całej Gruzji, gdzie stanowi jedną z podstawowych przypraw, ale także za pośrednictwem turystów rozprzestrzenia się po całym świecie. Popularność tę zawdzięcza swoim niezaprzeczalnym walorom smakowym biorącym się z bogactwa soli mineralnych i olejków eterycznych zawartych w dodawanych ziołach i przyprawach. Jednak trzeba też zaznaczyć, że swańska sól ma... wiele smaków.

Składniki na swańską sól - przyprawę gruzińską

Przy robieniu lobio warto ugotować więcej fasoli, przyda się kolejnego dnia na lobiani, czyli niby chaczapuri z fasolową pastą. Piszę “niby” gdyż można spotkać pod nazwą lobiani bułeczki, placki i bagietki, które łączy jedno – owa fasolowa pasta.

Lobiani - nadziewane, fasolowe placki jak chaczapuri

Wyobrażacie sobie śliwki mirabelki z czosnkiem, papryką i ziołami? U nas kojarzone z ekonomicznym nieudacznictwem, gdzie indziej doceniane w kuchni i poważane… W Gruzji ałycza, będąca przodkiem mirabelki i często z nią mylona, stanowi podstawę legendarnego, kwaśno-pikantnego sosu tkemali.

Tkemali, ałycza, mirabelki - różnokolorowe śliwki na gruziński sos tkemali

Inspiracja bez wątpienia wyszła od Karoliny i Szymona oraz ich zachwytu kukurydzianą mąką z białej odmiany kukurydzy. Dla nowo przybyłych do Gruzji ekspatów liczyła się prostota i ekonomia, a że utrzymanie w Tbilisi nie należy do najtańszych, więc odkrycie wszechstronności kukurydzianej mąki okazało się zbawienne.

Mczadersy fusion z soczewicą i zieleniną - przepis kulinarny

Wszyscy, którzy byli w Gruzji, znają chaczapuri serowe zwane imeretyńskim i adżarskie, rzadziej megrelskie czy raczyńskie. Jednakże w obrębie okrągłych chaczapuri mogą być równie tradycyjne nadzienia inne niż serowe. W Swanetii najczęściej jedzone jest podobne w formie mięsne kubdari (bywa także w wersji postnej grzybowe) lub chaczapuri z trzema typami nadzień: serowe, serowo-ziemniaczane i serowe z zieleniną. Ową “zieleniną” wiosną jest najczęściej pokrzywa i inne wczesne ziółka, a latem i jesienią burak liściowy, inaczej boćwina.

Chaczapuri z serem i burakiem liściowym, dom gościnny Gamarjoba w Uszguli

Powyżej 2 tysięcy metrów choć ciężko z owocami, to warzyw może być pod dostatkiem. Wystarczy wybrać takie odmiany, które chłodów i krótkiego okresu wegetacyjnego się nie boją. Do nich należą różne odmiany buraka liściowego.

Burak liściowy z Uszguli - składnik swańskiej sałatki Leli

Ta warzywna zupa w pełni oddaje polityczny klimat Gruzji. Przyszła razem z Rosjanami i główne komponenty pozostały niezmienne. Za to w dodatkach “hulaj duszo!” – wszystko się zmieści co fantazja gruzińskiej gospodyni podsunie.

Ruski barszcz warzywny wg przepisu Mery

Prosta, smaczna i pożywna zupa często jedzona na śniadania i kolacje w Adżarii. Jeśli dokładnie przyjrzeć się składnikom, to taki jakby gruziński chłodnik... na ciepło.

Doszorwa - zupa na jogurcie maconi z zieleniną - przepis kuchni gruzińskiej

Od pierwszego momentu, gdy usłyszałam nazwę tej potrawy byłam nią zachwycona. Powtarzałam ją bez przerwy uwiedziona melodyjnością. W jej nazwie kryła się różnorodność, szczypta nieładu, okruch chaosu i niespodzianka.

Cziżi-biżi - jajeczny miszmasz - potrawa kuchni gruzińskiej

Kulinarne a-z

Wszyscy, którzy byli w Gruzji, znają chaczapuri serowe zwane imeretyńskim i adżarskie, rzadziej megrelskie czy raczyńskie. Jednakże w obrębie okrągłych chaczapuri mogą być równie tradycyjne nadzienia inne niż serowe. W Swanetii najczęściej jedzone jest podobne w formie mięsne kubdari (bywa także w wersji postnej grzybowe) lub chaczapuri z trzema typami nadzień: serowe, serowo-ziemniaczane i serowe z zieleniną. Ową “zieleniną” wiosną jest najczęściej pokrzywa i inne wczesne ziółka, a latem i jesienią burak liściowy, inaczej boćwina.

Chaczapuri z serem i burakiem liściowym, dom gościnny Gamarjoba w Uszguli

Od pierwszego momentu, gdy usłyszałam nazwę tej potrawy byłam nią zachwycona. Powtarzałam ją bez przerwy uwiedziona melodyjnością. W jej nazwie kryła się różnorodność, szczypta nieładu, okruch chaosu i niespodzianka.

Cziżi-biżi - jajeczny miszmasz - potrawa kuchni gruzińskiej

Prosta, smaczna i pożywna zupa często jedzona na śniadania i kolacje w Adżarii. Jeśli dokładnie przyjrzeć się składnikom, to taki jakby gruziński chłodnik... na ciepło.

Doszorwa - zupa na jogurcie maconi z zieleniną - przepis kuchni gruzińskiej

Przy robieniu lobio warto ugotować więcej fasoli, przyda się kolejnego dnia na lobiani, czyli niby chaczapuri z fasolową pastą. Piszę “niby” gdyż można spotkać pod nazwą lobiani bułeczki, placki i bagietki, które łączy jedno – owa fasolowa pasta.

Lobiani - nadziewane, fasolowe placki jak chaczapuri

Inspiracja bez wątpienia wyszła od Karoliny i Szymona oraz ich zachwytu kukurydzianą mąką z białej odmiany kukurydzy. Dla nowo przybyłych do Gruzji ekspatów liczyła się prostota i ekonomia, a że utrzymanie w Tbilisi nie należy do najtańszych, więc odkrycie wszechstronności kukurydzianej mąki okazało się zbawienne.

Mczadersy fusion z soczewicą i zieleniną - przepis kulinarny

Ta warzywna zupa w pełni oddaje polityczny klimat Gruzji. Przyszła razem z Rosjanami i główne komponenty pozostały niezmienne. Za to w dodatkach “hulaj duszo!” – wszystko się zmieści co fantazja gruzińskiej gospodyni podsunie.

Ruski barszcz warzywny wg przepisu Mery

Powyżej 2 tysięcy metrów choć ciężko z owocami, to warzyw może być pod dostatkiem. Wystarczy wybrać takie odmiany, które chłodów i krótkiego okresu wegetacyjnego się nie boją. Do nich należą różne odmiany buraka liściowego.

Burak liściowy z Uszguli - składnik swańskiej sałatki Leli

Swańska sól zyskała popularność nie tylko w całej Gruzji, gdzie stanowi jedną z podstawowych przypraw, ale także za pośrednictwem turystów rozprzestrzenia się po całym świecie. Popularność tę zawdzięcza swoim niezaprzeczalnym walorom smakowym biorącym się z bogactwa soli mineralnych i olejków eterycznych zawartych w dodawanych ziołach i przyprawach. Jednak trzeba też zaznaczyć, że swańska sól ma... wiele smaków.

Składniki na swańską sól - przyprawę gruzińską

Wyobrażacie sobie śliwki mirabelki z czosnkiem, papryką i ziołami? U nas kojarzone z ekonomicznym nieudacznictwem, gdzie indziej doceniane w kuchni i poważane… W Gruzji ałycza, będąca przodkiem mirabelki i często z nią mylona, stanowi podstawę legendarnego, kwaśno-pikantnego sosu tkemali.

Tkemali, ałycza, mirabelki - różnokolorowe śliwki na gruziński sos tkemali

Inne publikacje

Nazi wraca z pracy przed południem i nie pozwala nam tego dnia wyruszyć w drogę. Robimy wielkie pranie w pralce, a ta przyjemność nieczęsto nam się trafia. Potem przystępujemy do nauki robienia kilku regionalnych smakołyków. Jest chaczapuri, lobio i owo pchali z ryżem. Są też kulinarne opowieści i pokazywanie starych, rodzinnych zdjęć.

Z Nazi i Nodarem Khalvashi przed ich domem w Gegelidzeebi