Czerwona kapusta po gruzińsku - na szlakach starożytnych wędrówek

Tematy “kuchenne” wciągają a jako że dla mnie gotowanie nawet najprostszych potraw łączy się z kulturowymi wędrówkami, więc tym razem tropię czerwoną kapustę. Wśród warzyw Euroazji kapustne to bardzo duża rodzina. Przeszło 100 odmian, w tym kapusta biała, pekińska, włoska, kalafior, brokuł, kalarepa, brukselka czy wreszcie starożytny jarmuż i nasza bohaterka – kapusta czerwona.

Mapa wyprawy ArgonautówWszystko wskazuje na to, że najpierw praprzodek kapustnych – jarmuż – wywędrował z Kaukazu nad Morze Śródziemne, by po jakimś czasie wrócić w zwielokrotnionej ilości odmian o różnych smakach i kolorach. Czerwona kapusta być może wróciła z Grekami, którzy zapędzali się na Kaukaz szukając chwały i “złotego runa” lub trochę później z rzymskimi legionistami, którzy wierzyli, że zarówno kapusta biała, jak i czerwona zapewni im krzepę oraz uchroni przed chorobami.

Krzepa legionistom była potrzebna, bo nierzadko mieli na grzbiecie 30-45 kg – oprócz uzbrojenia nosili na swoich barkach koc, płaszcz, suchy prowiant, kosz wiklinowy, sierp, garnek, dolabrę (rodzaj oskardu), nóż do torfu, dwa pale (do fortyfikowania obozu) i kocioł na wodę. W literaturze z tamtych czasów można spotkać także informacje, że mieli ze sobą również medykamenty a między nimi miksturę z kapusty leczącą owrzodzenia i rany.

Główka czerwonej kapusty rosnącej na poluCzy była to kapusta biała, czy czerwona – tego nigdzie nie znalazłam, jednakże obie odmiany są do dzisiaj wykorzystywane w medycynie ludowej zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie – ich właściwości lecznicze są bardzo uniwersalne.

Z tego samego okresu datują się też pierwsze greckie i rzymskie książki kucharskie. I to nie byle jakie – wręcz całe traktaty poświęcone gotowaniu, rolnictwu, medycynie, hodowli i... technice robienia zakupów. Umiejętności kucharskie ceniono wysoko i uważano, że sztukę kulinarną powinni uprawiać uzdolnieni w tym kierunku wolni obywatele a nie niewolnicy. Filozof Maksymos z Tyru przyrównał zasługi jakie położył dla kucharstwa Mytaikos, piszący w V w.p.n.e prototypy książek kucharskich, do zasług Fidiasza na polu sztuki rzeźbiarskiej.

Po małej historycznej “przystawce” czas przystąpić do zrobienia czerwonej kapusty po gruzińsku. Przepis prosty, składniki niedrogie, kolor wspaniały, smak wytworny. Ważne by pamiętać o jednym – czerwonej kapusty się nie gotuje a dusi...

Czerwona kapusta po gruzińsku

Składniki:
  • czerwona kapusta – mała główka (ok. 1kg),
  • cebula – 1-2 szt,
  • sok z jabłek – 1 szklanka,
  • jabłka – 1-2 szt,
  • ocet winny lub sok z cytryny – 1 łyżka,
  • olej lub oliwa – 3 łyżki,
  • pieprz i sól,
  • zielenina do posypania (pietruszka, kolendra, koper).

Przygotowanie:
Sałatka z duszonej czerwonej kapusty po gruzińsku

  1. Cebulę posiekać i zeszklić na oliwie.
  2. Kapustę drobno poszatkować, dodać do cebuli, podlać jabłkowym sokiem i dusić 20 minut pod przykryciem.
  3. Dodać grubo starte winne jabłka i dusić jeszcze 20 minut.
  4. Przed końcem duszenia kapustę doprawić octem winnym lub sokiem z cytryny, pieprzem i solą.
  5. Przed podaniem posypać zieleniną.

Tak przyrządzona czerwona kapusta jest smaczna na ciepło i na zimno. Prosta w przygotowaniu, łatwo poddaje się eksperymentom. :-) Można próbować z innymi przyprawami.

Wykorzystane w tekście informacje historyczne pochodzą z książek:
  • Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu – Lidia Winniczuk,
  • Растения на вашем столе – Михайлов В.С, Трушкина Л.А.,
  • Дикорастущие съедобные растения в нашем питании – Кощеев А.К.