Czerwona kapusta po gruzińsku - na szlakach starożytnych wędrówek
Tematy “kuchenne” wciągają a jako że dla mnie gotowanie nawet najprostszych potraw łączy się z kulturowymi wędrówkami, więc tym razem tropię czerwoną kapustę. Wśród warzyw Euroazji kapustne to bardzo duża rodzina. Przeszło 100 odmian, w tym kapusta biała, pekińska, włoska, kalafior, brokuł, kalarepa, brukselka czy wreszcie starożytny jarmuż i nasza bohaterka – kapusta czerwona.
Wszystko wskazuje na to, że najpierw praprzodek kapustnych – jarmuż – wywędrował z Kaukazu nad Morze Śródziemne, by po jakimś czasie wrócić w zwielokrotnionej ilości odmian o różnych smakach i kolorach. Czerwona kapusta być może wróciła z Grekami, którzy zapędzali się na Kaukaz szukając chwały i “złotego runa” lub trochę później z rzymskimi legionistami, którzy wierzyli, że zarówno kapusta biała, jak i czerwona zapewni im krzepę oraz uchroni przed chorobami.
Krzepa legionistom była potrzebna, bo nierzadko mieli na grzbiecie 30-45 kg – oprócz uzbrojenia nosili na swoich barkach koc, płaszcz, suchy prowiant, kosz wiklinowy, sierp, garnek, dolabrę (rodzaj oskardu), nóż do torfu, dwa pale (do fortyfikowania obozu) i kocioł na wodę. W literaturze z tamtych czasów można spotkać także informacje, że mieli ze sobą również medykamenty a między nimi miksturę z kapusty leczącą owrzodzenia i rany.
Czy była to kapusta biała, czy czerwona – tego nigdzie nie znalazłam, jednakże obie odmiany są do dzisiaj wykorzystywane w medycynie ludowej zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie – ich właściwości lecznicze są bardzo uniwersalne.
Z tego samego okresu datują się też pierwsze greckie i rzymskie książki kucharskie. I to nie byle jakie – wręcz całe traktaty poświęcone gotowaniu, rolnictwu, medycynie, hodowli i... technice robienia zakupów. Umiejętności kucharskie ceniono wysoko i uważano, że sztukę kulinarną powinni uprawiać uzdolnieni w tym kierunku wolni obywatele a nie niewolnicy. Filozof Maksymos z Tyru przyrównał zasługi jakie położył dla kucharstwa Mytaikos, piszący w V w.p.n.e prototypy książek kucharskich, do zasług Fidiasza na polu sztuki rzeźbiarskiej.
Po małej historycznej “przystawce” czas przystąpić do zrobienia czerwonej kapusty po gruzińsku. Przepis prosty, składniki niedrogie, kolor wspaniały, smak wytworny. Ważne by pamiętać o jednym – czerwonej kapusty się nie gotuje a dusi...
Czerwona kapusta po gruzińsku
Składniki:
- czerwona kapusta – mała główka (ok. 1kg),
- cebula – 1-2 szt,
- sok z jabłek – 1 szklanka,
- jabłka – 1-2 szt,
- ocet winny lub sok z cytryny – 1 łyżka,
- olej lub oliwa – 3 łyżki,
- pieprz i sól,
- zielenina do posypania (pietruszka, kolendra, koper).
- Cebulę posiekać i zeszklić na oliwie.
- Kapustę drobno poszatkować, dodać do cebuli, podlać jabłkowym sokiem i dusić 20 minut pod przykryciem.
- Dodać grubo starte winne jabłka i dusić jeszcze 20 minut.
- Przed końcem duszenia kapustę doprawić octem winnym lub sokiem z cytryny, pieprzem i solą.
- Przed podaniem posypać zieleniną.
Tak przyrządzona czerwona kapusta jest smaczna na ciepło i na zimno. Prosta w przygotowaniu, łatwo poddaje się eksperymentom. :-) Można próbować z innymi przyprawami.
- Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu – Lidia Winniczuk,
- Растения на вашем столе – Михайлов В.С, Трушкина Л.А.,
- Дикорастущие съедобные растения в нашем питании – Кощеев А.К.
Publikowane w serwisie Oblicza Gruzji teksty, tłumaczenia, adaptacje, zdjęcia i grafiki mają swoich autorów. Jeśli chcesz je wykorzystać i/lub rozpowszechnić we fragmentach lub w całości, to zapoznaj się wcześniej z naszymi zasadami udostępniania treści.
Spodobało ci się? Podziel się z innymi...
- Aczma - adżarska lasagne
- Adżapsandali, czyli bakłażanowy misz-masz
- Bakłażanowe "języki teściowej" - samo słodkie czy samo gorzkie
- Bakłażanowe czółna faszerowane serem
- Bakłażanowe krążki z orzechową nutą
- Bakłażanowe zawijasy po gruzińsku
- Bakłażanowy kawior, czyli pasty z pieczonych bakłażanów
- Bakłażany faszerowane ryżem z warzywami
- Bakłażany w pomidorach i pieczarkach
- Bakłażany zapiekane z jajkami i mądrala Hodża Nasreddin
- Banany zapiekane z migdałami
- Buraki faszerowane warzywami
- Chaczapuri adżarskie u Starszyny
- Chaczapuri na zielono
- Chaczapuri, czyli serowy chleb
- Ciasto herbaciane
- Cygara orzechowe, czyli ciasteczka z duchem wu-wei
- Czachochbili wegetariańskie, czyli "bażantówa z warzyw"
- Czadi imeretyńskie pieczone w keci na liściach
- Czerwona kapusta po gruzińsku - na szlakach starożytnych wędrówek
- Cziri z hurmy, czyli suszone girlandy
- Cziszdwari - mczadi serowe z Kodorskiego Wąwozu
- Cziszdwari Leli, czyli serowy kwiatek
- Cziżi-biżi - jajeczny miszmasz
- Domowe wędzenie serów w Gruzji
- Domowy ser gruziński na chaczapuri
- Doszorwa - zupa na maconi
- Dynia pieczona i gotowana - jesienno-zimowe przekąski
- Dyniowo-orzechowy smakołyk Arkadija
- Dżondżoli - kiszone kwiatostany kłokoczki
- Elardżi ziemniaczane po swańsku
- Fasola podsmażana, czyli smak prostoty
- Gomi - kaszka o smaku gruzińskiej tradycji
- Gozinaki - przysmak zaklinający szczęście
- Gruzińska sałatka warzywna
- Gruzińskiego wina smak
- Gupta z czerwonej fasoli
- Gwezeli - guryjskie pierożki z jajkiem i serem
- Imeretyński szafran, czyli przyprawowe kwiatki
- Jabłka pieczone na keci - zimowy deser
- Jajecznica z orzechami po gruzińsku
- Jajka faszerowane orzechami
- Kapusta kiszona na czerwono po gruzińsku
- Kaurma z ziemniaków
- Kawa po batumsku
- Kawa po królewsku z Achalciche
- Kikliko - kogucie grzanki-obsmażanki
- Kirkażi - sałatka z czerwonej fasoli
- Kiszmisziani - rodzynkowe ciasteczka
- Konfitura jarzębinowa Leli z Uszguli
- Konfitura z pigwy u Nazi w Muchati
- Kulki ziemniaczane z orzechami
- Kweri - wytrawne pierogi megrelskie
- Letni sos jeżynowo-winogronowy, czyli słodko-kwaśno-ostry smak Imeretii
- Lipowa herbatka u Leli
- Lobiani na patelni u Mery
- Lobio z czerwonej fasoli
- Malachto - fasola szparagowa w adżarskich klimatach
- Maliny z migdałami
- Marchewkowe łódeczki z orzechowym farszem
- Mczadersy - kukurydziane fusion inspiracje
- Mczadi adżarskie wypiekane na keci
- Mczadi kukurydziane - placuszki gruzińskie
- Mczadi kukurydziano-fasolowe
- Nazuki - chaszurski chlebek gościnności
- O piecach "tone" i wypiekaniu chleba w Gruzji
- Orzechowy przekładaniec a'la baklawa
- Pałeczki serowe po megrelsku
- Pchal-lobio z brukselką
- Pchali - warzywna kreatywność w orzechowym sosie
- Pieczarki duszone z orzechami
- Pierożki orzechowe z planety Kaukaz
- Podłużne lobiani, czyli fasolowa bagietka z Gori
- Postne kotlety fasolowe
- Pęczki z pora, czyli potrawa dla gadułów
- Ruski barszcz po gruzińsku, czyli zupa polityczna
- Sałatka buraczana Heleny Amiradżibi
- Sałatka ze smażonej papryki po meschetyjsku
- Ser domowy odciśnięty z przedłużoną trwałością
- Sinori u Taliko - adżarskie rulony naleśnikowe
- Soko-chinkali u Lii w Achalciche
- Soko-sulguni - grzyby zapiekane w "kiecy"
- Strączki fasoli z duszoną cebulą i jajkami
- Surówka z kiszonej kapusty z orzechami
- Swańska sałatka z buraka liściowego
- Swańska sól - legendarna mieszanka ziołowa z górskich łąk Swanetii
- Szakarlama z migdałem - ciasteczka pachnące starym Tbilisi
- Szeczamandi zielone, czyli pora na pora
- Słodka zielona papryka z gruzińskim sosem orzechowym
- Tkemali, ałycza i mirabelka - śliwkowi krewniacy w gruzińskim sosie
- Tolma wegetariańska, czyli liściaste zawijańce u Żużuny w Batumi
- Wariacje z zielonej fasolki po gruzińsku
- Zapiekaniec selerowo-ziemniaczany - inspiracja z motylami
- Ziemniaczany smak prostoty
- Zimowa herbatka z gałązek krzewów owocowych