Lobio z czerwonej fasoli

Gdybym pielił i rozstawiał pale
Wśród winnicy,
Gdybym się urokiem miasta
Mocno nie zachwycał,
Miałbym teraz siwe woły,
Z gór bym drzewo przywiózł
I nie biednie, nie bogato,
Lecz żyłbym szczęśliwie.
I co dzień by moja żona
Keci rozżarzała,
Lobio by w kotani z ognia
Do chłodu wstawiała.
Lubiłbym popatrzyć sobie,
Tak jak lubię teraz,
Na to pole, gdzie nad ranem
Siwa mgła się wdziera.
Szedłbym w piątek do Saczcheri
Sprzedać kukurydzę,
Żonie perkal na sukienkę
Kupiłbym – niech widzą!
Niech do wiejskiej szkoły dzieci,
Tak jak inne idą;
Chłopczyk Wano miałby imię,
Dziewczynka – Iwlita.
Gdybym nie wziął do rąk książki,
To wziąłbym motykę,
Alem spod cienia orzecha
Nazbyt często zmykał.

Lobio – to jedna z najbardziej znanych i popularnych gruzińskich potraw. Każdy, kto był w Gruzji, na pewno jadł lobio. A jak się zbierze kilku, którzy byli i jedli, to rozpocznie się dyskusja jak je robić i jaki jest jego prawdziwy smak.

Spieszę uprzedzić dyskusję – jednego smaku nie ma a nazwa lobio oznacza po prostu fasolę. Tym sposobem lobio z pomidorami to fasola z pomidorami a lobio z czerwonej fasoli to fasola z czerwonej fasoli... Tak to żartobliwie brzmi, ale w rzeczywistości lobio stało się określeniem ogromnej ilości potraw, w których główną rolę ma do odegrania jakaś fasola. Przy czym nie tylko w ziarnach, ale także w strączkach, bo może być także zielone lobio czyli lobio z fasoli szparagowej.

Stragan z fasolą, Batumi

W czym tak naprawdę tkwi źródło legendy o wspaniałym smaku gruzińskiego lobio? W kompozycji przypraw, w niespiesznym gotowaniu lub zapiekaniu i – jak zapewne dodaliby rodowici Gruzini – w gruzińskiej wodzie. ;-)

O tym, że smak lobio kojarzy się z ciepłem domowego ogniska i skromnym, lecz wystarczającym życiem u boku rodziny mówi wiersz Muchrana Maczawariani. Jest on nadal aktualny – niektórzy współcześni single płci obojga też mogą czasem wzdychać do fasoli...

Przepis na lobio z czerwonej fasoli

Składniki:
  • czerwona fasola – ½ kg,
  • cebula – 2-3 (najlepiej czerwone),
  • czosnek – 3-4 ząbki,
  • orzechy włoskie – ½ szklanki zmielonych lub zblendowanych,
  • zielenina: natka kolendry, pietruszki, selera, koperek,
  • ostra papryczka (czerwona) – 1 strączek,
  • ocet winny (sok z kwaśnych winogron lub pestek granatu) – 3 łyżki,
  • przyprawy: cząber, pieprz, sól.
Przyrządzenie:
  1. Namoczoną wcześniej fasolę ugotować do miękkości tak, żeby fasola rozpadała się przy mieszaniu a wywar żeby prawie cały odparował.
  2. Zaprawka czosnkowo-orzechowa: Rozetrzeć (utłuc, zblendować) czosnek z solą, kolendrą, orzechami, przyprawami. Dodać ocet oraz posiekaną papryczkę i zieleninę. Dobrze utrzeć i wymieszać, dodając trochę wywaru z fasoli, żeby masa się połączyła.
  3. Cebulę drobno pokroić a następnie można:
    • dorzucić ją do garnka z fasolą i podgotować, dołożyć zaprawkę czosnkowo-orzechową, wymieszać i potrzymać na małym ogniu około 15 minut;
    • lekko ją podsmażyć na oleju na złocisty kolor, dodać zaprawkę czosnkowo-orzechową a następnie przełożyć do garnka i wymieszać z fasolą.
  4. Posypać po wierzchu zieleniną lub podać ją oddzielnie w gałązkach.
  5. Można podawać na ciepło lub na zimno.

Lobio z czerwonej fasoli - tradycyjna potrawa gruzińska

W Gruzji lobio jest najczęściej jedzone z chlebem (np. szoti czy lawaszem) lub mczadi. Do tego dodawane są kiszonki z zielonych pomidorów, papryki, cebuli lub kapusty oraz duża ilość zieleniny do zagryzania.

Autorem wiersza wykorzystanego w tekście jest Mukhran Machavariani (gruz. მუხრან მაჭავარიანი, 1929-2010). Wiersz w tłumaczeniu Floriana Nieuważnego, Poezja Gruzińska – Antologia (1985).